زمان و مکان درعرصة فقه و نوآوری های فقهی دو عنصر مهمی است که نقش تعیین کننده دارد. لذا دراین نوشتار، پس از بیان مفهوم لغوی و مفاهیم اصطلاحی زمان و مکان، به مسألة نوآوری پرداخته شده است. باتوجه به اهمیت نوآوری درفقه، سؤال این است که، نوآوری دراصول و احکام ثابت انجام پذیر است یا دراحکام متغیر؟ پاسخ این سؤال گسترة نوآوری درفقه را می نمایاند و تأثیر زمان و مکان بر نوآوری درعرصه های گوناگون فقه همانند، ملاکات، موضوعات، متعلقات و اقسام احکام را مورد توجه قرار می دهد .درپایان ضمن بیان پاره ای ازدیدگاهها در مورد تأثیر زمان و مکان بر احکام، شیوه های این تأثیر بیان شده است.
)