حادثه عاشورا سراسر درس وعبرت است و راز‌تأکید بر‌حفظ یاد وخاطره عاشورا اهمیت درسآموزی و‌عبرتگیری ازاین رویداد است.انسان‌های بیداردل، نقطه‌های افتخار‌آفرین عاشورا را الگو قرارمی‌دهند و درس‌هایی مانند فداکاری، ذلتناپذیری، احیاگری، ولایت پذیری، پاسداری از‌ارزشهای الهی و غیره می‌آموزند. این مقاله با عنوان "مقایسه اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی قبل و بعداز قیام امام حسین(علیه السلام) ، به بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی قبل از قیام امام حسین(علیه السلام) و نیز‌آثار‌اجتماعی قیام امام حسین(علیه السلام) و آثار سیاسی آن برجامعه اسلامی پرداخته است. شیوه جمع‌آوری‌اطلاعات،کتابخانه‌‌ای و شیوه تحقیق، نقلی و طریق تدوین، توصیفی میباشد. اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه‌عرب، قبل از قیام امام حسین(علیه‌السلام) را می‌توان درقالب دو دوره بررسی کرد: ۱. اوضاع سیاسی و اجتماعی از زمان رحلت پیغمبر(صلی الله‌علیه واله وسلم) تا پایان خلافت عثمان؛ بعدازرحلت، جامعه عربِ نجات یافته ازجاهلیت، دوباره در دوره خلفای سه گانه، رنگ جاهلیت، البته جاهلیت نوین را به خود دید. ۲.عصر استقرار جاهلیت نو (۳۵تا ۶۱ ه.ق)؛ دوران امام حسین(علیه السلام) در این دوران، جهان اسلام، تحت نفوذ معاویه قرارگرفت ودر سال۴۱ ق با صلح امام حسن(علیه السلام) حکومت رسماً به معاویه منتقل شد؛ در این دوران، ساختار سیاسی و اخلاق و...به رسم پیش از اسلام درآمد. قیام‌‌امام حسین(علیه السلام)علاوه برآثاراجتماعی که شامل احیای دین حقیقی، انسجام امت اسلامی و احیای امر به معروف و نهی ازمنکر و در‌نتیجه اصلاح امت، خروج ازایستایی و رشد و بالندگی بشریت بود، مترتب بر آثارسیاسی یعنی آزادی و ظلم ستیز، قیام و شورش در امت اسلامی، انقراض بنی‌امیه،تشکیل حکومت اسلامی، میباشد.
)